Як сонца хаваецца за даляглядам.


Гэта будзе толькі канец дня, няйначай.


Пасьміхніся й разьвітайся паглядам.

Кожны канец ёсьць новы пачатак.


Помні пра гэта, не сумуй дарэмна.


Ў гнёздах ужо падраслі галчаняты.


Хутка ў дарогу зьбірацца патрэбна.

Што мы з сабою возьмем ў дарогу?


Памяць хіба што, як скарб неацэнны.


Што мы пакінем за родным парогам?


Нашыя сэрцы і нашы здзяйсьненьні.

Мы скончылі сьпяваць. Некалькі хвілін сядзелі моўчкі.

— Дык у чым адгадка? — спытаў я ў сябра.

— Ты сам толькі што яе прасьпяваў, — адказаў ён з усьмешкай на вуснах.

Затым аднекуль ззаду дастаў пласьцінку. Гэта быў "Белы альбом" Beatles.

— Вось табе мой падарунак, — ён працягнуў мне пласьцінку.

Затым Дзімыч устаў.

— А цяпер паглядзі на ваду. На маё адлюстраваньне.

Ягоны адбітак у вадзе пачаў хістацца, цьмянець і неўзабаве зусім зьнік. Я павярнуў галаву ў бок сябра. Дзімыча на ранейшым месцы не было.

11.

Іх галасы пачуліся не з таго боку, адкуль я чакаў. Яны не пайшлі напрасткі ад ДК да майго дому, а пашпацыравалі па цэнтральнай вуліцы, выйшлі на плошчу і адтуль ужо павярнулі да мяне. Галасоў было шмат, але я лёгка пазнаў бесклапотны, балагурны барытон Тумілы. Такой кампаніі я не чакаў, таму занэрваваўся. У маіх плянах не было наладжваньня гучнай, шматлюднай пагулянкі.

Калі вясёлая купка маладых людзей падышла да майго пад'езду, Туміла, як галянтны кавалер, прадставіў мне дзяўчат. З Тумілам быў яго неразлучны сябрук Арол, якога я добра ведаў па мэляманскіх справах. Мы зь ім нават час ад часу абменьваліся кружэлкамі. Я нават падумаў, ці не яго гэта ідэя — наладзіць сёньняшні вечар адпачынку. Дзьве першыя дзяўчыны былі мне малазнаёмыя, ня з нашага раёну, але хіба я іх час ад часу бачыў на танцах. А вось трэцяя дзяўчына... Гэта быў для мяне шок. Проста высокавольтны ўдар! Перада мной стаяла мая Каралева з аддзелу грампласьцінак у "Культтаварах". Так... так... памылкі ніякай не магло быць.

— Наташа, — прадставіў мне трэцюю госьцю Туміла.

Дзяўчына сьціпла хітнула галавой.

— Вельмі прыемна, — тупа сказаў я і дадаў, звяртаючыся да ўсіх: — Шаноўных гасьцей запрашаю ў мае мэбляваныя пакоі.

Маё гасьціннае слова было ўспрынятае на ўра, быццам бы я ўжо прамовіў першы тост. Госьці засьмяяліся і нават нехта запляскаў у далоні.

Але маё хваляваньне толькі нарастала. Ля дзьвярэй кватэры я неяк доўга шукаў ключы, а затым ніяк ня мог трапіць ключом у замок. Хацеў гэта зрабіць як мага хутчэй, каб мае госьці не нарабілі непатрэбнага галасу ў пад'езьдзе. Але ўсё выйшла наадварот. Госьці не зьбіраліся моўчкі стаяць і чакаць. Яны гарлапанілі і рагаталі, як быццам бы хацелі ўзьняць на ногі ўсіх маіх суседзяў.

Нарэшце мы зайшлі ў кватэру, зьнялі абутак, усе пачалі ўладкоўвацца ў вялікім пакоі. Я пасунуў часопісны столік бліжэй да канапы, на якой усеўся Туміла ў атачэньні дзьвюх дзяўчын. Наташа села асобна ў фатэлі. Мяне гэта неяк супакола, бо жахлівая думка, што Наташа для кагосьці зь іх — Арла ці Тумілы — проста сьвідрам з алмазнай каронкай сьвідравала мае мазгі.

— Чаму ты, Туміла, не сказаў, што будзеш з такой паважнай кампаніяй, я б нейкі шляхетны напой падрыхтаваў, — трэба было пачынаць вечарынку, і я ня ведаў, як.

Туміла выцягнуў з унутранай кішэні джынсоўкі пляшку гарэлкі.

— Прабач, шампану не прынесьлі, гастраном зачынілі, не пасьпелі! Ведаю, што ты не аматар гарэлкі. Ну а мы людзі непераборлівыя.

Госьці дружна заліліся сьмехам з геніяльнага жарту. Дзяўчаты таксама. Іх задавальняла гарэлка.

Ясна. Не засьмяялася толькі Яна. Маўчала.

Я пайшоў на кухню за кілішкамі. Уся гэтая сытуацыя была для мяне неверагодным сюрпрызам. Я не ўяўляў, чым усё гэта магло скончыцца. Вярнуўшыся ў пакой, я ўключыў прайгравальнік і паставіў адну з улюбёных сваіх кружэлак — альбом Rumours гурта Fleetwood Mac.

Туміла спрытна адкаркаваў пляшку і разьліў алкаголь.

— За сяброў! І за нас!

Піць гарэлку не хацелася, але й адмаўляцца не выпадала. Алкаголь уліўся ў мой арганізм як дыстыляваная вада. Мая ўнутраная напруга крыху спала, але канчаткова разьняволіцца ў мяне не атрымалася.

Туміла зноў пацягнуўся за пляшкай.

— Гаспадара больш прымушаць ня будзем.

І ён перавярнуў донцам уверх мой кілішак.

— А мы паўторым.

Сабе і Арлу ён наліў поўныя, а дзяўчатам па палавінцы. Пляшка ў іх была адна, трэба было эканоміць.

Тое, што адбылося далей, відаць, не здараецца і ў індыйскім кіно. Наташа, аказваецца, была прызначана для мяне. Бо мае госьці хутка вызвалілі пляшку ад гарэлкі і скіравалі сваю ўвагу на дзьвюх іншых дзяўчат. Заставацца ў вялікім пакоі было ўжо няёмка. Наташа сама ўзьнялася з фатэлю і пайшла ў спальню. Мне нічога не заставалася, як скіравацца сьледам за ёю. Мы зачынілі дзьверы пакою.

Магчыма, Наташа пайшла на гэтую вечарынку проста за кампанію зь сяброўкамі. Але наўрад ці яна ня ведала, чым заканчваюцца такія вячоркі.

Яна падышла да ложка і асьцярожна села на самы край. І так дзіўна склала рукі. Мне адразу падумалася: так робяць гейшы. У кіно.

Я сеў побач.

Дзяўчына хвалявалася. Я гэта адчуваў. Адчуваў парывістае дыханьне, бег крыві па яе капілярах, бег нейтронаў, нейронаў, пратонаў і ўсяго, што можа бегчы.

Я абняў яе. Нелькі хвілінаў мы сядзелі абняўшыся. Затым яна мягка, асьцярожна лягла на ложак. Неякі час я сядзеў побач. Пацалаваць яе ў вусны я не асьмельваўся. Мне здавалася гэта нейкім блюзьнерствам — пацалаваць Каралеву ў вусны. А можа папросту не было на тое сьмеласьці.

Калі яна лягла, ейны швэдрык вызваліўся з-пад джынсаў і агаліў каралеўскі пупок. Я нахіліўся і пацалаваў яго. Хутчэй гэта выглядала на нейкі рытуал, чым на мілосны пацалунак.

— Ня трэба, — сказала яна шэптам. — Можа, гэта гучыць і сьмешна, але мне сорамна. Давай проста паляжым.

Я лёг побач зь ёй. Мы ляжалі, узяўшыся за рукі. У вакно сьвяціў месяц. Праз адчыненую фортку даносіўся шоргат таполевай лістоты.

— Пацалуй мяне, — выдыхнуў я, набраўшыся сьмеласьці.

Яна прыўзьнялася і нахілілася нада мной. Яе чорныя валасы накрылі мяне хваляй цунамі. Наташа мякка, пяшчотна пацалавала мяне ў вусны.

Ложак нібыта адарваўся ад падлогі і паплыў у паветры. Зоркі за вакном замільгацелі ў карагодзе. Недзе ў Афрыцы сьвяточна загучалі тамтамы і людзі ў набедраных павязках заскакалі ў дзікім танцы.

У адказ ім забілі ў бубны эскімосы ў Грэнляндыі. Затым ужо было не разьлічыць, хто і дзе зайграў і як затанчыў. Усё зьлілося ў нейкім шалёным тарнада. Какафонія гукаў аглушыла сваім галяктычным напорам. Здавалася, мяне зацягвала ў нейкі касьмічны прасьцяг. І я ледзь вытрымліваў гэты шал, каб не згубіць прытомнасьць.

— Ведаеш, так больш ніколі не паўторыцца, — сказаў я Ёй, калі нарэшце ачуняў. — Ніколі ў жыцьці.

— Што не паўторыцца, — наўрад ці яна магла мяне зразумець.

— Палёт у космас, — прашаптаў я ледзь чутна.

— Станеш касманаўтам і паляціш, — яна ці то пажартавала, ці то пасьмяялася зь мяне.

— Дарэчы, ці будзеш на танцах у нядзелю. Прыходзь. — Мне будзе прыемна цябе сустрэць, — Наташа яўна думала пра нешта іншае.

Некалі я меў дзяўчыну, якая ў ложку праз кожныя пяць хвілін пыталася: пра што ты думаеш? Мяне гэта моцна раздражняла. Бо нельга так нахабна лезьці ў чужыя думкі. Але гэтым разам я хацеў бы ведаць, пра што думае Наташа. Спытаць я не наважваўся.

Нехта пагрукаў у дзьверы і дзявочы голас паклікаў:

— Нам трэба ісьці.

Туміла выходзіў з кватэры апошні.

— Ну як было?

— Клясна!

— Ну вось бачыш, я абяцаў і слова стрымаў! Кожнай жанчыне хочацца каханьня і пяшчоты. Ха

ця б на некалькі хвілін. І мы гэта шчодра раздаём жадаючым.

Ён аксамітна засьмяяўся. Няўрымсьлівая грыўка валос упарта лезла яму ў вочы. Аднакашнік пляснуў рукой па майму плечуку і разьвітаўся:

— Ну, бывай... Дабранач!

— Дабранач!

У нядзелю на танцы я не пайшоў. А праз два тыдні назаўсёды пакінуў родны горад.




Алесь Аркуш