Вёска называлася Драчкава.

З намі на бульбу, у якасьці старэйшага, ехаў куратар групы Пятровіч. Такі ціхамірны, невысокага росту дзядзечка. "Ох, будзеш мець з намі вясёлыя дзянёчкі!" — падумаў я яшчэ перад ад'ездам. Пятровіча мая думка абсалютна не ўстрывожыла. Куратара можна было параўнаць з практыкуючым будыстам, які дасканала навучыўся вытрымцы і душэўнаму спакою. Расьсяліўшы нас па хатах, Пятровіч патлумачыў, дзе сабрацца заўтрашнім ранкам і некуды бясьсьледна зьнік.

Мы з Чукам атабарыліся ў адзінокай бабулькі: нас да яе прывёў калгасны брыгадзір. Бабулька паказала выдзелены для студэнцікаў "мэбляваны" пакой, дзе стаялі мэталічныя ложкі, і зноў занялася сваёй гаспадаркай. Праўда, неўзабаве вярнулася да нас са збанам малака. Абсалютна дарэчы, бо дзень па прыезьдзе, як папярэджваў Пятровіч, мы мусілі пратрымацца на прывезеных з сабой харчах. Батон да малака знайшоўся ў маім пляцаку. Бабулька зноў зьнікла, і мы яе потым бачылі досыць рэдка. Яна ўвесь час была занятая сваёй гаспадаркай і вярталася ў хату позьнім вечарам.

Чук дастаў з плецака часопіс "Химия и жизнь", сеў на свой ложак і пачаў чытаць.

— І доўга будзеш цікавіцца хіміяй? — спытаў я яго.

— А што, ёсць нейкія прапановы?

— Ну, давай пройдземся ў разьведку, паглядзім на вёску.

— Давай.

Чук адклаў часопіс і, адсопваючыся, пачаў зашнуроўваць свае вайсковыя чаравікі. Я ведаў, чаго ён так нэрвуецца. Чук таксама не хацеў удзельнічаць у мерапрыемстве Кіра. У адрозьненьне ад мяне, ён увогуле не ўжываў моцных напояў. Тлумачыў сваё абмежаваньне тым, што мае суворага трэнера. Займаўся ён ці то штангай, ці то вольнай барацьбой, ці то адным і другім адначасова. Аднак я падазраваў, што ёсьць нейкая іншая, больш істотная, прычына ягонай абстынэнцыі. Чук, сарамлівым тонам, увесь час апраўдваўся, тлумачыў прычыны сваёй цьвярозасьці заняткамі спорту, але я таму не даваў веры. Бо ведаў: ніхто так сыстэматычна і ёмка ня п'е, як спартоўцы. Цьвярозасьць, увогуле, мае розныя карані. Гэта і сямейная традыцыя, і вера, і ўласныя перакананьні. З Чукам было нешта з гэтага шэрагу. І я за гэта яго паважаў. Заўсёды імкнуўся прыкрыць хлопца, абараніць ад кпінаў, за што Чук быў вельмі ўдзячны.

Вёска складалася як бы з дзьвюх частак, дакладней, з дзьвюх вуліц, якія сустракаліся паміж сабой пад тупым вуглом. У цэнтры знаходзіліся крамка, калгасная канторка і яшчэ штосьці з грамадзкіх будынкаў. Мы расквартыраваліся на самай ускраіне: праз тры хаты пачыналася калгаснае поле. На супрацьлеглым баку Драчкава працякала невялічкая рачулка, берагі якой атачалі хмызьнякі. Абалона рачулкі была, бадай што, адзінай тутэйшай мясьцінай, дзе не вырошчвалі бульбу. Усё навокал было абсаджана караняплодамі, і мы мусілі сабраць іх з гэтых бязьмежных прасьцягаў.

— Бульбляндыя! — сказаў я, агледзеўшы тутэйшы краявід.

— Ага! — пагадзіўся Чук. — Відаць, тут і зазімуем.

— Сплюнь.

Чук паслухмяна сплюнуў. У ягоныя пляны таксама не ўваходзіла затрымлівацца тут надоўга. Чакала трэніровачная заля.

Абмінуўшы крамку і канторку, мы выйшлі на другую вуліцу. Яна асабліва нічым не адрозьнівалася ад нашай, хіба што была даўжэйшай і на ёй раслі некалькі старых ліпаў. Ля адной зь іх сустрэлі аднагрупніка Клёпу. Ад яго пачулі апошнія навіны. Аказваецца, Кір ужо знайшоў зацішны куточак ля ракі, дзе разьвёў вогнішча і пачаў рыхтавацца да імпрэзы. Клёпу Кір паслаў накапаць на калгасных палетках бульбы, каб затым яе запекчы ў прысаку. Ідэя зь печанай бульбай мне спадабалася, зьявілася хоць нейкая матывацыя паўдзельнічаць у мерапрыемстве. Клёпа прыхапіў у хаце, дзе спыніўся, вядро, зь якім бадзёра накіраваўся на бліжэйшы бульбяны палетак.

У нашай групе былі толькі чатыры дзяўчыны, якія трымаліся паасобку. Выглядалі яны шэравата, таму ніхто іхнага спакою не парушаў. Дзяўчат на імпрэзу не запрашалі. Ды яны б і не пайшлі.

Чук, пачуўшы пра апэратыўнасць Кіра, спахмурнеў.

— Не бядуй. Абяцаю, доўга не затрымаемся, — сказаў я сябру. — Але мусім вярнуцца ў наш "гатэль", трэба ўзяць харчы і пляшку.

Я прыхапіў з сабой бутэльку "Такайскага", каб пазбегчы ўжываньня гарэлкі, прынамсі, у дзень прыезду.

Зручнае месца Кіру не давялося доўга шукаць. Яно было знойдзена раней такімі ж аматарамі кульнуць чарку на прыродзе. Тут нават былі прадугледжаны некаторыя цывілізацыйныя зручнасьці — некалькі бярвёнаў прыстасавалі для сядзеньня, а паміж іх, зь нейкіх скрыняў змайстравалі нешта падобнае да стала. Скрыні ўжо былі засланыя газэтамі, на якіх поўным ходам ішоў працэс падрыхтоўкі закусону.

— О, Джагер і Чук прыйшлі, — сустрэў нас воклічам Кір. — Можна пачынаць мерапрыемства.

Публіка з радасьцю зашумела. Тут ужо сабраліся практычна ўсе хлопцы нашай групы. Пачалі гуртавацца ля стала. Сэрвіроўшчыкі актыўней запрацавалі нажамі, наразаючы кілбасы, сыры, агуркі і памідоры. Паляцелі першыя коркі з пляшак. Я дастаў з торбы "Такайскае", адкаркаваў і сам наліў сабе.

— Джагер зноў будзе свой сыроп піць, — ці то абурыўся, ці то пакпіў зь мяне Кір, пабачыўшы пляшку ў маіх руках.

— Тата ад'яжджаў і сказаў: ня пі, сынок, а калі будзеш піць, дык няхай гэта будзе хаця б "Такайскае". А я паслухмяны сын.

Аднагрупнікі дружна зарагаталі.

— Так, і яшчэ адно паведамленьне. Просьба да Чука не чапляцца з алкаголем. У яго спаборніцтвы праз месяц, знойдуць у крыві допінг — забяруць мэдаль.

Здаровы хлапечы рогат яшчэ раз ускалыхнуў навакольле.

— Ну, давайце, хлопцы, за ўраджай! — прамовіў першы тост Кір.

— Ага. І яшчэ за партыю і за Леніна! — хтосьці разьвіў думку першага выступоўцы.

Рогат зноў захістаў прыбярэжныя хмызы.

Хлопцы выпілі, загаманілі, разьбіліся на купкі. Я сеў на бервяно побач з Чукам. Той знайшоў сабе варты занятак — закінуў першую партыю бульбы ў прысак і ўважліва кантраляваў працэс пячэньня.

Хлопцы выпілі яшчэ раз, затым яшчэ раз. Гарэлка хутка ўзяла сваё: галасы рабіліся ўсё больш гучнымі, а зьмест гутарак усё менш сэнсоўным. У такія хвіліны душа прасіла песьні. Першым ня вытрываў Кір, ён засьпавяў бязладным, хрыпатым голасам:

Нічего на свеце лушчэ нету,


Чем бродзіць па белу сьвету,


Цем, хто дружэн, не страшны трывогі,


Нам любые дорагі даро-огі.

І зводны хор п'яных юнакоў групы АЭ-2 надрыўна падхапіў прыпеў:

Наш кавёр — цветочная паляна,


Нашы сьцены — сосны-веліка-аны,


Наша крыша — неба галубое,


Нашэ шчасьце — жыць такой судзьбо-ою.

Пасьля былі песьні з мульціка "Чунга-чанга" і некалькі гітоў з рэпэртуару "Машины времени".

Чарговым разам налілі. Хтосьці прапанаваў надзвычай арыгінальны тост: "За сэкс без каханьня!" Тост быў сустрэты на ўра! Хоць, па-мойму, ніхто толкам не зразумеў, за што будзе піць. Кагосьці натхняла слова "сэкс", кагосьці зачапіла больш знаёмае "каханьне". Усе дружна выпілі. І тут сэрца Кіра ня вытрымала напругі пачуцьцяў. Ён выхапіў з вогнішча таўшчэзны, доўгі кол і, узьняўшы высока ў гору сваю паходню, зароў на ўсё горла, як Уолес перад бойкай з брытамі: — НА ТАН-ЦЫ!

Прыехалі мы ў Драчкава днём у нядзелю, каб з раніцы ў панядзелак пачаць працаваць. Выведка данесла, што ў суботу і нядзелю ў вясковым клюбе, што месціўся ў суседняй вёсцы, ладзяць танцы. Кіра пацягнула на прыгоды. Я нахіліўся да вуха Чыка і сказаў:

— Усё, на гэтую сэрыю камедыйнага трылера ў нас няма квіткоў, вяртаемся дахаты.

Мы выграблі з прысака зь дзясятак печаных бульбін і пашыбавалі ў свой канец вёскі.

Як я і меркаваў, усё скончылася сумна. З Кірам у суседнюю вёску па прыгоды выправіліся толькі тры чалавекі: адныя былі ўжо ня ў стане кудысьці ісьці, іншыя разважліва не паддаліся на правакацыю. Чацьвёрку адважных у суседняй вёсцы тубыльцы пачаставалі штыкецінамі ад плоту. На Кіра потым немагчыма было глядзець бяз рогату: адно вока ў яго цалкам заплыло, а ніжняя губа неяк дзіўна вытыркалася наперад. Але менавіта гэтае няшчасьце ўратавала Кіра і кампанію ад выключэньня з тэхнікуму. У панядзелак на раніцу чацьвёрка адважных ня здолела стаць у бульбяныя разоры: яна была непрацаздольная. Пацярпелых, у поўным складзе, Пятровіч накіраваў назад у тэхнікум у распараджэньне заўгаса Вікеньцевіча — цягаць па паверхах парты і адмываць ад пабелкі падлогу.

І на гэтым нашыя прыгоды ў Драчкаве скончыліся. Днём мы карачкаліся зь вёдрамі па бульбяных разорах, а ўвечары я круціў свой ВЭФ, шукаў заходнія музычныя перадачы, а Чук чытаў савецкую фантастыку.

3.

Гэты стадыён пабудавалі ў маім гарадку першым. Быў ён зусім недалёка ад майго дома — спусьціцца з цэнтральнай плошчы ўніз па Спартовай вуліцы, прайсьці ўздоўж крамы "Кнігі" і лазьні, а там ужо і стадыён.

Акрамя поля з вытаптаным газонам і мэталічных футбольных брамаў, было яшчэ тут крыху драўляных лавак для гледачоў. На гэтых лаўках мясцовыя аматары алкагольнага адпачынку і апаражнялі пляшкі з "чарнілам", балазе крама "Садавіна, гародніна", у якой прадавалі адпаведныя напоі, была адразу ж за стадыённай агароджай. Ясная справа, таго пралёта, які павінен быў разьдзяляць краму і стадыён, не было. Колькі б яго не аднаўлялі, ён зьнікаў даслоўна на другі дзень.

У школьныя гады на гэтым стадыёне мы гулялі ў футбол на занятках фізкультуры. Аднойчы я нават забіў гол, бо аказаўся ў адпаведны час у адпаведным месцы. Гэта вельмі важна — быць у адпаведны час у адпаведным месцы.

Наўрад ці тое было адпаведным часам ў адпаведным месцы. Летнім вечарам я вяртаўся дахаты ад сяброў праз стадыён. Дзень скончыўся. Сьвятло ўжо пакідала зямлю і ледзь падавала знакі жыцьця недзе вышэй кронаў высокіх таполяў, што атачалі стадыён з боку рачулкі. Рачулка тая вялікай вужакаю непадалёк пятляла па маляўнічым краявідзе. Прахалоду і вільгаць ад ракі адчувала ўся ваколіца. Туман накрываў раку белай коўдрай, паўтараючы тыя ж петлі Несьцерава па навакольлі, якое засынала.